DAG 21

VAKANTIEREIS 2008 van de motorjachten Molecuul en Cojo

Aquaduct Minden

Alles verloopt prima en als we bij de schachtensluis in Minden aankomen, melden we ons op de marifoon. We kunnen stuurboord voor de sluis aanmeren waar al een Duits jacht ligt te wachten. Eigenlijk mag je hier niet aanmeren, maar voor jachten maken ze een uitzondering. Na een 20minuten worden we opgeroepen om achter een rondvaart de sluis in te varen. Het Duitse jacht wat een stuk groter is moet achteraan sluiten. De positie waar wij liggen in de sluis is niet zo fijn, want de sluis gaat met een enorme snelheid naar boven en je kan de boot alleen aan een trapje vasthouden. Ik moet met Mar aan de touwen hangen om hem aan de kant te houden. Het Duitse jacht achterin heeft helemaal geen problemen.

Schiffsmühle in Minden

Overgenomen van Molennet.nl

Schiffsmühle Minden

In 536 is voor het eerst sprake van een schipmolen. Rome werd belegerd door de Oostgoten die de watertoevoer naar de stadswaterradmolens onderbraken om zodoende de Romeinen uit te hongeren, want zonder draaiende molens kon geen graan voor brood gemalen worden. De Romeinse veldheer Belisarius liet daarop schuiten in de rivier de Tiber verankeren en plaatste daarop het maalwerk van die waterradmolens die vervolgens werden aangedreven door de stroming van de Tiber. Daarmee was de schipmolen geboren. In de middeleeuwen waren in heel Europa honderden schipmolens in bedrijf op rivieren waarin voldoende stroming aanwezig was. Het voordeel van dit molentype -inmiddels hiervoor speciaal aangepast - was de grote mobiliteit. Het kon overal naar toe gesleept worden. Een nadeel was wel dat zowel de boot als de moleninstallatie helemaal in hout waren uitgevoerd en dat beperkte de levensduur van dit type molens. Daarbij kwam nog het risico van hoog en wild water, waarbij de boten van hun ankers werden gerukt en soms verpletterd tegen brugpeilers. In de toen nog strenge winters en de daarop volgende lentes, konden ijsschotsen onherstelbare schade aanrichten. De Schiffsmühle was even breed inzetbaar als de wind - en waterradmolens, dat wil zeggen dat ze gebruikt werden voor het malen van graan, het persen van olie en het zagen van bomen. In het geval van Minden is voor het eerst sprake van een Schiffsmühle in 1326 als er in de annalen wordt gemeld dat er zes ligplaatsen (vaak doormiddel van trossen aan brugpijlers gebonden) voor deze schipmolens worden verpacht.
Op een uit 1650 daterende kopergravure van Wenzel Hollar zijn zelfs twaalf schipmolens te herkennen. In die schipmolens kwamen ook nog verschillende types voor. Zo waren er waarbij het molenhuis in het midden zat met aan weerszijden waterraderen, waar het waterrad tussen het 'hoofdschip' en een zogenaamd 'golfschip' (om de waterstroom te kanaliseren en het andere eind van het schoepenrad op te vangen) zat, maar soms was er ook sprake van twee molenschepen die met elkaar verbonden waren door één of twee waterraderen. De schipmolens in Minden bevonden zich ten Noorden van de Weserbrug, ter hoogte van de visafslag van de stad. Toen in de loop van de 18 de eeuw het scheepvaartverkeer stevig toenam, moesten de Schiffsmühle buiten de stroom gaan liggen en waren daardoor steeds minder in staat de concurrentie met het toenemend aantal sterke windmolens vol te houden. Uiteindelijk werd in 1907 bij Bodenwerder de vermoedelijk laatste Schiffsmühle - een slijp en poliermolen die gebruikt werd bij het bewerken van de Oberkirchener zandsteen - stilgelegd. Ter gelegenheid van het 1200 jarig bestaan van Minden is een replica van zo'n oude Schiffsmühle gebouwd, waarbij vanwege de duurzaamheid is gekozen voor een ijzeren schip van dertien meter lang en gemiddeld vijf meter breed dat aan de oever van de Weser is afgemeerd. Het dak is met eiken schaliën gedekt. Het waterrad heeft een doorsnee van vijf meter en bevat tien schoepen van elk ongeveer vijf meter breed.

HOME

Verder naar vrijdag 18/7