Tiptoetsschakeling

In mijn boot wilde ik de verlichting elektronisch met tiptoetsen schakelen. Hiervoor heb ik de volgende schakeling ontworpen.

Door met een vinger op de tiptoets te tippen wordt de basis van de PNP transistor BC177 even aan de massa gehangen doordat de huidweerstand geleid. De collector van de BC177 wordt dan even 5volt. Hierdoor wordt de basis van transistor BC108 even hoog en komt de collector kort aan de massa te hangen.
Door de puls die op de clock van de 7473 komt  wordt de Q uitgang van de 7473 hoog. (Zie functie tabel hieronder waar de toggle functie wordt gebruikt) De basis van de 2N2218 wordt ook hoog en het relais wordt aangetrokken. Door nogmaals met de vinger op de tiptoets te tippen komt er weer een puls op de clock ingang van de 7473 en zal de Q uitgang hierdoor laag worden en het relais valt af. De schakeling werkt op 5Volt, maar mijn elektrische installatie in de boot is 24V, zodat ik een 24Volt relais door de 2N2218 laat schakelen. De twee ingangen J en K van de flipflop heb ik met een 1K weerstand  aan de 5 volt gehangen, maar ook zonder weerstanden werkt hij goed. De aansluitingen en de functie tabel van het Ic zijn hier onder te vinden.

Tiptoets elektronica


Zoals in onderstaande connection diagram te zien is, zitten er twee flipflops in de 7473. Er kunnen dus twee schakelingen per Ic gemaakt worden.

Hieronder de 7473 Dual Master Slave J-K Flip Flop.
 


De tiptoetsen heb ik zelf gemaakt en voorzien van een LED verlichting, zodat ze in het donker goed te zien zijn. De tiptoetsen zijn gedraaid van RVS met een perspex binnenkant. Iets uit het midden zit een RVS M3 boutje waar de kop vlak van is gedraaid. De schakling werkt al zo'n 25 jaar en heeft nog nooit een probleem gegeven. Wel is het zo dat mensen met een hoge huidweerstand problemen hebben met het bedienen van deze schakeling. Ik zelf heb een lage huidweerstand en de schakeling werkt altijd, maar een vriend van mij moet wel eens zijn vinger vochtig maken of iets harder op de tiptoets drukken om de tiptoets te bedienen.

click om te vergroten
RVS tiptoetsen met led verlichting Elektronica tiptoetsen in rek


Hierboven een RVS paneel met tiptoetsen. De rechter foto laat zien hoe de printplaten met de elektronica in een rekje zijn gemonteerd. De twee rechtse printen bevatten de tiptoets elektronica. Het rek heeft een 5Volt voeding voor de elektronica.